Kern voor Klimaat

Nieuws

Gerecycled kernafval kan Europa honderden jaren voorzien van schone energie

Kernafval is geen probleem, maar een kans. Als kernafval wordt gerecycled en hergebruikt als splijtstof in geavanceerde kernreactoren, kan het honderden jaren aan CO2-vrije elektriciteit opleveren. Omdat de geringe hoeveelheid radioactief afval uit kerncentrales nog zo vol energie zit en altijd zorgvuldig is opgeslagen, kan het worden aangewend om schone stroom te leveren. Nederland kan zelfs duizend jaar lang álle energie uit de huidige voorraad kernafval halen (zie onder).

Dat staat in een baanbrekend rapport dat vandaag is uitgebracht door de internationale milieugroep RePlanet. Het rapport is geschreven onder leiding van Mark Lynas, de Britse auteur en campagnevoerder, met medewerking van onder meer Joris van Dorp, energie-analist van RePlanet Nederland

Momenteel wordt de gebruikte splijtstof uit een kerncentrale door politici gezien als afval. Het wordt bewaard in afwachting van eindberging in diepe aardlagen, zoals dat binnenkort zal gebeuren in Finland. Dat is zonde, stelt RePlanet. Er zit namelijk nog zoveel energie in, dat het opnieuw kan worden gebruikt in zogeheten ‘snelle kweekreactoren’, waarvan er al een aantal operationeel zijn. 

Hoewel uranium overal ter wereld ruim voorradig is en er in een kerncentrale slechts weinig van nodig is, zal er bij recycling van kernafval niet langer mijnbouw naar uranium nodig zijn. ‘Met de recycling van kernafval geven we concreet vorm aan een circulaire economie, waarin afval voedsel is’, aldus Olguita Oudendijk, directeur van RePlanet Nederland. 

Co-auteur Joris van Dorp benadrukt dat het woord ‘kernafval’ verwarrend kan zijn. ‘Ruim 95% van het radioactieve “afval” uit kerncentrales bestaat uit stoffen die prima kunnen worden hergebruikt als splijtstof voor kweekreactoren’, zegt hij. ‘Zelfs als we vasthouden aan het besluit om die stoffen uiteindelijk ondergronds te bergen, weten we dat dit veilig, verantwoord en betaalbaar kan via het Nationaal Programma Radioactief Afval. Voor zover kernafval al ooit een probleem was, is het een opgelost probleem.’

Toch voeren traditionele milieugroepen nog vaak kernafval aan als een bezwaar tegen kernenergie. ‘Deze actiegroepen doen alsof de gebruikte splijtstof een uitzonderlijke, giftige erfenis voor toekomstige generaties is’, zegt Oudendijk. ‘Dit blijven ze maar herhalen, ongeacht de klimaatverandering en ongeacht de energiecrisis. Het tegendeel is waar. Wat zij kernafval noemen, is juist een bron van schone energie voor toekomstige generaties.’  

Met het rapport doen de activisten van RePlanet een oproep aan alle politieke partijen in Europa om hun verzet tegen de ontwikkeling van kernenergie te stoppen. Zonder kernenergie wordt het nog veel lastiger om deze eeuw de mondiale opwarming binnen de perken te houden, zoals ook de recente publicatie van het IPCC-klimaatpanel laat zien. Oudendijk: ‘Ieder verzet tegen kernenergie werkt vertragend en houdt de fossiele bedrijven in het zadel.’ 

Tea Törmänen, internationaal coördinator van RePlanet en lid van de groene partij in Finland, zegt: ‘De groene partijen in Europa moeten het voorbeeld volgen van de Finnen. Onze groene partij steunt kernenergie als onderdeel van de overgang naar schone energie. De nieuwe kerncentrale in Finland wordt nu opgestart en zal de overgang naar nul-uitstoot versnellen.’

Kernafval in Nederland 

  • Nederland heeft ongeveer 48.000 ton herbruikbaar nucleair materiaal. Volgens een vuistregel kun je met 1 ton ongeveer 1 jaar lang een kernreactor van 1 GW laten draaien bij een capaciteitsfactor van 90 procent. Als de huidige vraag naar energie (830 TWh per jaar) gelijk zou blijven en als alle energie – dus niet alleen elektriciteit (120 TWh/jaar) – zou komen van snelle reactoren, kan de huidige voorraad kernafval Nederland ongeveer 1000 jaar lang voorzien van CO2-vrije energie.

Klik hier voor het volledige Nederlandstalige rapport. 

Bekijk de Engelstalige campagne. 

Over RePlanet 

RePlanet is een internationaal netwerk van organisaties die mondiale ontwikkeling bepleit en het gebruik van moderne technieken zoals kernenergie, kweekvlees en gene editing om de klimaatverandering te stoppen, dierenleed te voorkomen en ruimte te maken voor natuur. www.replanet.ngo

Deel dit bericht:

Steun onze burgerbeweging met een donatie!

Nieuwsbrief

Sluit je aan!

Doneer

Steun ons!

Bedrag





Ruimte voor natuur

In een beetje uranium zit enorm veel energie verpakt. Daarom heeft kernenergie maar weinig grondstoffen, weinig mijnbouw en weinig ruimte nodig. Op een industrieterrein valt een kerncentrale onopvallend weg. 

Over de hele levenscyclus legt kernenergie het minste beslag op aardoppervlakte. Dat tonen metastudies aan van het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek van de Europese Commissie (JRC) en de Europese Economische Commissie van de Verenigde Naties (UNECE). 

Hoe is dat voor kerncentrales in Nederland? Volgens de Regionale Energie Strategieën (RES) volstaan vier voetbalvelden om via kernenergie meer dan de helft van alle jaarlijkse stroom in Nederland te leveren. 

Meer lezen? 

Wat de RES zegt over ruimtegebruik van energiebronnen 

Studie JRC over ruimtegebruik (p. 51)

Studie UNECE over ruimtegebruik (p. 53)

Een stabiel klimaat

Het IPCC berekende voor alle energiebronnen de CO2-uitstoot voor de hele levenscyclus ( mijnbouw, transport, afval, etc.). Bij kernenergie is dat vergelijkbaar met windenergie., ofwel: 18 keer lager dan bij biomassa en 40 keer lager dan bij aardgas. 

Europa’s landen met een energievoorziening met een lage CO2-uitstoot – Zweden, Frankrijk, Zwitserland – gebruiken dan ook voor een aanzienlijk deel kernenergie, soms in combinatie met waterkrachtcentrales. Helaas is de groeipotentie voor waterkracht beperkt. 

Deze twee bronnen – kernenergie en waterkracht – zijn historisch gezien dan ook de snelste manieren gebleken om schone elektriciteit in grote hoeveelheden op het net te brengen. Zo gebeurde dat bijvoorbeeld in Noorwegen, Zweden, Finland en Canada. 

Meer weten? 

Studie IPCC: CO2-uitstoot levenscyclus voor alle energiebronnen

Zo deden landen het die snel en stevig hun CO2-uitstoot verlaagden

Een schoon milieu

Kerncentrales stoten geen luchtvervuilende stoffen uit. Ook is er minder mijnbouw nodig; gerekend naar de opbrengst gebruikt kernenergie van alle energiebronnen de minste grondstoffen, zowel tijdens de bouw als de productie. Uranium is overvloedig aanwezig. 

Kernafval wordt zorgvuldig afgeschermd van mens en milieu. Finland bouwt aan een faciliteit voor de eindberging met plaats genoeg voor alle hoogradioactief afval van de hele wereld. De restproducten kunnen echter ook in een kerncentrale worden gerecycled.

Meer weten? 

Studie: Laagste grondstoffenverbruik bij kernenergie 

De Correspondent: Hier slaat Finland het kernafval op

Werken aan innovatie

Een keuze voor kernenergie betekent werkgelegenheid. Tijdens de bouw van een kerncentrale zullen duizenden mensen nodig zijn op de bouwplaats. Is de kerncentrale in bedrijf, dan zijn er diverse banen voor uiteenlopende kwalificaties en opleidingsniveaus.

Onze keuze om kernenergie een rol te geven in het klimaatbeleid is omdat het een bewezen techniek is die werkt. Maar innovatie is belangrijk. Niet alleen in de nucleaire technologie, maar ook in andere schaalbare klimaatoplossingen. Er moet extra geld komen voor onderzoek en ontwikkeling.

Voor grote uitdagingen als de overgang naar een CO2-vrije samenleving is het nodig om onze kenniseconomie verder te ontwikkelen. Daarom moeten we blijven inzetten op slimme innovatie met een sociale en duurzame impact.

Brede welvaart voor iedereen

Veel subsidies in het klimaatbeleid zijn gunstig voor grote bedrijven, huiseigenaren of landbezitters. Een eerlijke energietransitie dient echter niet de financiële belangen van een minderheid, maar vooral de algemene belangen van de meerderheid.

Voor een brede welvaart willen we dat de samenleving optimaal profiteert van maatregelen die het klimaat ontzien. Met kerncentrales zorgen we voor een bron van constante energie die de lucht niet vervuilt en ruimte overhoudt voor natuur.

Een kerncentrale is duur voor investeerders, maar goedkoop voor de samenleving. De maatschappelijke opbrengsten zijn aanzienlijk. Wanneer de staat (deels) eigenaar is, vloeien de opbrengsten terug naar de burgers via pensioenfondsen en sociale voorzieningen.

Een taak voor de overheid

Het marktdenken is doorgeschoten. Dat zien we vooral in het energiebeleid. Alles wat goedkoop is en snel geld oplevert voor bedrijven, wordt beloond. Bij zaken van algemeen belang, zoals de energievoorziening, past een sterkere rol van de overheid.

Kerncentrales opereren in een gecentraliseerd systeem op gereguleerde wijze. In een aantal moderne landen waar kernenergie een grote rol in de energiemix speelt, zijn kerncentrales (deels) eigendom van de staat. Denk aan Canada, Zweden en Frankrijk.

Sinds de liberalisering van de Europese energiemarkt in de jaren negentig slaagde geen enkel land erin om de CO2-uitstoot snel te verlagen. De markt zal dat niet doen. Landen die binnen een periode van tien jaar het snelst de CO2-uitstoot omlaag brachten deden dat dankzij een overheid die besloot hoe en waarin te investeren.

Nieuwsbrief

Sluit je aan!

Kernenergie is schoon

Wanneer steenkool, aardgas, olie of biomassa wordt verbrand, vervuilt de lucht. Dat zorgt jaarlijks voor miljoenen dodelijke slachtoffers. Omdat er in een kerncentrale niets wordt verbrand, vervuilt de lucht niet. De ‘rook’ uit een koeltoren is gewoon waterdamp. 

Daarom hoort kernenergie, samen zon en wind, tot de veiligste energiebronnen die we hebben. Dat is ook zo wanneer we de gevolgen van kernongevallen meenemen.

Meer weten? Waarom kernenergie en hernieuwbaar veel veiliger zijn dan fossiel

Kernenergie is compact

Omdat uranium zo boordevol energie zit, heeft kernenergie weinig ruimte nodig. Een brokje uranium ter grootte van 1 pingpongbal is voldoende om iemand in een moderne samenleving te voorzien van alle energie in zijn of haar hele leven. 

Doordat een kerncentrale zoveel geconcentreerde energie levert, kan dat op een klein oppervlakte. Dan is er meer ruimte over voor vrije en ongerepte natuur.

Kernenergie is goedkoop

De bouw van een kerncentrale kost veel geld, maar een centrale gaat heel lang mee. De stroom uit een kerncentrale is daardoor goedkoop voor de burgers. In die elektriciteitsprijs is de verwerking en opslag van kernafval al opgenomen. 

Meer kernenergie is goedkoper dan meer hernieuwbaar, aldus het Planbureau voor de Leefomgeving. Uranium is goedkoop en de centrale kan wel 60 of 80 jaar mee. Als de staat (mede)eigenaar is, profiteert de samenleving nog meer via sociale voorzieningen.

Kernenergie is betrouwbaar

Een moderne samenleving heeft 24 uur per dag stroom nodig, zeker als we elektrisch gaan koken, rijden en verwarmen. Kerncentrales leveren voortdurend CO2-vrije stroom, ongeacht het weer. Tijdens de brandstofwissel en onderhoud ligt de productie even stil.

Overigens kunnen kerncentrales ook flexibele stroom leveren wanneer zon en wind vanuit de politiek de voorkeur krijgen. In Frankrijk gebeurt dat al. Dat maakt de energievoorziening wel onnodig duurder.

Kernenergie is duurzaam

Alle energiebronnen hebben een milieu-impact: er zijn grondstoffen nodig, er is afval, et cetera. De milieu-impact van kernenergie is laag. Een kerncentrale heeft weinig grondstoffen nodig en produceert weinig afval, dat bovendien goed wordt afgeschermd voor mens en natuur. De wetenschappelijke dienst van de Europese Commissie (JRC) heeft bepaald dat kernenergie net zo duurzaam is als zon en wind. 

Over de grondstoffen: wereldwijd is er volop en overal uranium beschikbaar. De voorraad op aarde en in de oceaan is onuitputtelijk. Over het afval: het wordt veiliger opgeslagen dan welk ander industrieel afval ook, en kan bovendien worden gerecycled en als brandstof dienen in nieuwe kernreactoren.  

Kernenergie is CO2-vrij

Bij kernenergie is er geen uitstoot van CO2 of andere broeikasgassen. Dat komt omdat er in een kerncentrale niets wordt verbrand, zoals in centrales voor aardgas, steenkool en biomassa. Het IPCC erkent kernenergie als klimaatoplossing. 

Rekenen we over de hele levenscyclus (mijnbouw, transport, afval, etc.), dan is er bij iedere energiebron CO2-uitstoot. Voor kernenergie is de CO2-uitstoot per eenheid energie vergelijkbaar met windenergie.

Uitstoot CO2 in g/kWh, levenscyclus (bron: IPCC)

Wind

0

Kern

0

Zon

0

Biomassa

0

Aardgas

0

Steenkool

0