0
Nieuws
Voor een stralende toekomst!
24 augustus 2023
Een reactie op de standpunten van links over kernenergie
Met de verkiezingen in aantocht en maatschappelijke protesten om vaart te maken met de energietransitie, is kernenergie bij uitstek een optimistisch antwoord: het is schoon en de energielevering is 24/7 beschikbaar. Het is daarom een raadsel waarom linkse partijen nog steeds niet over hun schaduw kunnen springen en kernenergie omarmen. Het wordt tijd.
In dit stuk wil ik dan ook graag reageren op de standpunten van links over kernenergie. In algemene zin kunnen we stellen dat kernenergie al decennialang in de taboesfeer zit. De historische reden hiervoor is de koppeling met kernwapens. Kernenergie kwam immers met een behoorlijke ‘bang’ in de wereld: met de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki maakte de wereld kennis met deze natuurkracht.
Het logo van de Campaign for Nuclear Disarmament, bron Wikipedia
Links heeft zich altijd verzet tegen kernwapens. Terecht natuurlijk, want kernwapens zijn in haar diepste fundament een onmenselijk wapen. De Britse Campaign for Nuclear Disarmament, gestart door communisten, heeft de wereld het alom bekende vredessymbool gegeven: een combinatie van de semafoorletters N en D.
Inmiddels zijn we bijna 80 jaar verder en zijn de militaire en civiele tak van de kernindustrie behoorlijk uit elkaar gegroeid. Waar de eerste generatie kernreactoren in de jaren ’50 nog konden worden gebruikt voor het maken van plutonium voor bommen, is dat met moderne generatie 3+ reactoren al lang niet meer zo evident, niet alleen vanwege een streng internationaal regime van toezicht en controle, maar ook door de gebruikte technologie. De vierde generatie reactoren, die de komende tien jaar op de markt beginnen te komen, maken deze afstand nog groter aangezien deze techniek nog meer ‘proliferatie proof’ is.
Waarom dan toch deze blijvende angst voor kernenergie op links? Laten we de partijen eens afgaan en de argumenten beoordelen.
Groen Links
“De tijd dringt en bouwen duurt te lang”
GroenLinks stelt dat we voor 2030 al de helft aan CO2 uitstoot moeten hebben teruggebracht. Dit jaartal is een tussendoel dat voortvloeit uit het Parijs Akkoord dat stelt dat we tegen 2050 op netto nul CO2 uitstoot moeten zitten.
Dat GroenLinks 2050 niet noemt is niet opmerkelijk. Het narratief dat men graag schetst is immers dat kernenergie ’te laat komt’ om nog uit te maken voor de doelen die we moeten bereiken.
Hier zijn twee dingen over te zeggen: in de eerste plaats bouw je niet één kerncentrale, maar vele. Stel, je start elk jaar met de bouw van één reactor, en je stopt daar nooit mee. Dan duurt de bouw wellicht tien jaar, zoals GroenLinks stelt (het wereldgemiddelde ligt overigens op zeven jaar en Borssele is destijds zelfs in vier jaar gebouwd), maar na 10 jaar komt er elk jaar dus een kerncentrale op het net beschikbaar. Na nog eens tien jaar hebben we ons volledige elektriciteitsverbruik op deze manier verschoond, aangezien kernenergie geen CO2 produceert bij het opwekken van energie.
Dit is precies wat Frankrijk deed, die via haar Messmer Plan 56 reactors bouwde in 20 jaar tijd. Is dat dan 4 maanden bouwtijd per reactor? Nee, dat zou onzinnig zijn om te stellen. Maar het is net zo onzinnig om te stellen dat kernenergie te lang zou duren.
In de tweede plaats bijt dit argument GroenLinks in de vingers. Voor de voor hen graag geziene oplossing, 100% hernieuwbaar, hebben we namelijk een enorme investering nodig in ons elektriciteitsnet. Dit heeft te maken met het gegeven dat ons energienet historisch is gebouwd met centrale opwekking in het achterhoofd. Door het decentrale karakter van zon- en windenergie zullen vele duizenden kilometers aan kabels getrokken moeten worden. Dat de beheerders van dit netwerk erg achterlopen met dit werk is bijna elke week wel in het nieuws en het gaat nog vele miljarden en decennia kosten voordat het klaar is. Komt daarmee zon- en windenergie dan niet juist “te laat”?
Dan is er nog de lange termijn. Ja, we hebben zon- en windenergie nodig om snel te komen tot nul emissies, maar alle zonneweides en windparken die we vandaag bouwen, zullen tegen 2050 minimaal een keer moeten zijn vervangen. Wat is het plan voor de lange termijn, zeg het jaar 2100? Dit is een relevante overweging, omdat zon- en windenergie significant meer grondstoffen nodig hebben dan kernenergie. Blijven we tot aan het einde der tijden een enorme aanslag doen op natuur en milieu?
Waarom benoemt GroenLinks nooit de enorme hoeveelheden beton en staal die we nodig hebben voor zon- en windenergie?
Of de hoeveelheid grondstoffen uit mijnbouw? Bron UNECE
“Bouwen kan al, maar de kosten zijn enorm”
Bedrijven mogen gewoon een kerncentrale bouwen hoor, stelt GroenLinks. Feitelijk klopt dat, waarmee GroenLinks dan smalend kan beweren dat het gegeven dat dit niet gebeurt een bewijs is dat men dus geen trek heeft in kernenergie.
Misschien moet GroenLinks haar stukje herschrijven, nadat diverse bedrijven recent nog enthousiast naar Nederland kwamen om te praten over hun producten voor een Borssele-2 en 3. Meer fundamenteel is men graag bereid om te investeren mits men wel garanties krijgt. Een investering in een kerncentrale is een lange termijn project, aangezien zo’n centrale tot minstens 80 jaar meegaat en er best wat kosten gemaakt worden bij de bouw ervan. Als we garanderen dat een toekomstige regering niet zomaar tot sluiting overgaat, zoals recent nog bij onze oosterburen het geval was, dan komen die bedrijven echt wel. Dat GroenLinks dergelijke garanties schaart onder ‘subsidies’, zonder daarbij melding te maken van de vele miljarden die op kosten van de belastingbetaler worden geïnvesteerd in het energienet en ook directer in zon- en windenergie, doet wat raar aan.
Bovendien jokt GroenLinks in dit stukje met de volgende zin: “Bovendien blijkt uit het verleden dat de belastingbetaler vaak opdraait voor de opruimkosten.” Hieruit volgt dan de implicatie dat dit in de toekomst wederom zou kunnen gebeuren. Maar in de kernenergiewet (artikel 15f, sub 1, voor de liefhebber), is tegenwoordig opgenomen dat bedrijven die kerncentrales beheren zelf zorg moeten dragen voor de afbraak, welke wordt verrekend in de elektriciteitsprijs.
Kerncentrale Dodewaard, bron publiek domein
Dat dit in het verleden anders lag, heeft een specifieke reden: tot eind jaren ’90 was de elektriciteitsmarkt nog niet geliberaliseerd. Dodewaard, de 50 MWe centrale bij het gelijknamige dorpje, was eigendom van de overheid en heeft tot haar sluiting altijd geopereerd onder verantwoordelijkheid van de overheid, als NUTS-bedrijf. Onder het mom van ‘de vervuiler betaalt’ lijkt het redelijk evident dat de overheid dan ook verantwoordelijk is voor de afbraak.
Dit had men overigens beter kunnen regelen, door bij de liberalisering meer verantwoordelijkheid hiervoor te leggen bij de latere private partijen. Dat de wetgever dit heeft nagelaten is primair een verantwoordelijkheid die bij het parlement ligt, en daarmee onder meer bij GroenLinks. Niet bij kernenergie als zodanig.
“Toekomstige generaties niet opzadelen met kernafval”
GroenLinks stelt op haar website dat er geen goede oplossing zou zijn voor het kernafval. Bedoelt wordt hier het hoogradioactief afval dat momenteel wordt opgeslagen bij COVRA. GroenLinks weet niet hoe veilig dit wordt opgeslagen. Gelukkig doet COVRA aan rondleidingen. Erg de moeite waard.
Hier zijn meerdere dingen over te zeggen. In de eerste plaats is de hoeveelheid van het afval zeer gering. Elk jaar produceert Borssele enkele kubieke meters aan hoogradioactief afval. Dit wordt bovendien gerecycled in Frankrijk. Dat kan omdat als zo’n brandstofstaaf na vier jaar uit de reactor komt, er nog voor zo’n 95% (!) aan brandstof in zit. Dat kunnen we fijn hergebruiken, en dat gebeurt dan ook bij een opwerkingsfabriek in La Hague, Frankrijk, waarna het weer terugkomt in brandstofstaven van dit gerecyclede materiaal, genaamd MOX.
Een overtreffende trap van deze recycling is ook nog mogelijk via kweekreactoren. Via deze technologie, die al bestaat sinds het begin van kernenergie, is het mogelijk om alle brandstof direct op te gebruiken waardoor het tot 100x efficiënter en zuiniger is dan traditionele reactoren, zoals Borssele. RePlanet heeft eerder dit jaar hierover nog een nuttig rapport geschreven waarin het een en ander wordt toegelicht. Cruciale boodschap hierbij is dat we niet alleen kernafval kunnen opbranden, maar dat dit zogenaamde kernafval bovendien heel Europa voor eeuwen kan voorzien in alle energie. Hoe méér duurzaam wil je het nog hebben?
Het is overigens jammer dat de voorlopers van GroenLinks óók tegen kweekreactoren waren. In de jaren ’80 is er door partijen als CPN, PSP en PPR veel energie gestoken in het politiek doen falen van Kalkar. Het is daarom wat raar dat men nu beweert dat er geen oplossingen zouden zijn, terwijl ze zelf hard tegen deze oplossingen hebben gestreden.
Bovendien is er nog een ander probleem in de argumentatie van GroenLinks. Het kernafval dat we al hebben moeten we toch al oplossen. Bovendien komt er, ook zonder Borssele, elk jaar nieuw kernafval bij, zoals uit ziekenhuizen. Als we dan toch al bezig gaan zijn met een definitieve oplossing, zoals een diepe ondergrondse opslag, dan is de absolute hoeveelheid aan geproduceerd afval enkel een kwestie van de oplossing opschalen. Kortom, GroenLinks zit met deze argumentatie in een onmogelijke logische knoop.
“Energie uit een kerncentrale is duurder”
Het stuk dat ze hier citeren is een artikel van RTL over een onderzoek van CE Delft, verbonden aan Milieudefensie welke beide altijd anti-kernenergie zijn geweest, waarin wordt beweerd dat stroom uit een kerncentrale 37 cent per kWh zou kosten.
Echte wetenschappelijke bronnen ontbreken, maar het voldoet om te zeggen dat als kernenergie zulke productiekosten zou hebben, het al heel lang geleden niet meer zou hebben bestaan, omdat het domweg niet kan concurreren op de markt. Wie koopt er nou zulke dure stroom?
In werkelijkheid zijn zelfs de meest dure kernreactoren enorm goedkoop in de productie van stroom. Neem het Hinkley Point C wat GroenLinks zelf aanhaalt met een kostenpost van €31 miljard voor in totaal 3200 MWe productiecapaciteit. Twee derde van dit bedrag gaat overigens op aan financieringskosten, een probleem dat de overheid bij uitstek op kan lossen, door leningen (geen subsidies!) te geven tegen lage rentes.
Maar zelfs met dit ogenschijnlijk enorme bedrag zijn de kosten per kWh enorm laag. Om een beeld te krijgen vereenvoudig ik even de complexe realiteit van financiële leningen om een idee te krijgen van de orde van grootte. We hebben naast de investeringskosten ook rekening te houden met de operationele kosten elk jaar. Laten we deze laatste zetten op €250 miljoen. De opbrengst is zo’n 25 TWh en de levensduur is zo’n 80 jaar. De kosten per kWh zijn dan:
(€0,25 miljard / 25 miljard kWh) + (€31 miljard / 25 miljard kWh / 80 jaar) = 2,5 cent per kWh.
Dat is opeens een heel ander bedrag dan 37 cent, niet waar? Hoezo is kernenergie duur?
“Als het misgaat, gaat het gruwelijk mis”
Hoewel niet bij naam genoemd, blijft het spook van Tsjernobyl en Fukushima gebruikt worden als stok tegen kernenergie. Joris van Dorp schreef in een eerder stuk al op overtuigende wijze hoe gering de effecten van kernrampen eigenlijk zijn.
Want hoe dramatisch de honderden verloren levens zijn bij Tsjernobyl, het enige incident van de bekende drie waarbij er überhaupt levens verloren gingen, het valt in het niet bij de miljoenen levens elk jaar die sterven vanwege luchtverontreiniging door fossiele brandstoffen. In een zeer reële zin is de angst voor kernongelukken de echte killer. Zo rekende het National Bureau of Economic Research voor hoe er in Duitsland 1100 mensen elk jaar dood gaan vanwege de extra luchtverontreiniging door de Atomausstieg. Op pagina 25 lezen we:
“Put another way, the phase-out resulted in more than 1,100 additional deaths per year from increased concentrations of SO2, NOx, and PM. The increase in production from hard coal plants is again the key driver here, making up roughly 80% of the increase in mortality impacts.”
Dat zijn dus 13.200 doden sinds de start van de Atomausstieg in 2011. Wereldwijd hebben we het over miljoenen doden. Anders gesteld is dat een ‘Tsjernobyl’ elk half uur.
Daar komt bij dat Tsjernobyl nooit meer voor kán komen. De RBMK reactoren die daar, zonder de tegenwoordige verplichte betonnen overkoepeling, werden gebruikt zijn inmiddels bijna allemaal met pensioen. Een PWR, zoals bijvoorbeeld in Borssele, kan niet op dezelfde wijze ontploffen. Dit is een natuurkundige realiteit.
“Verzet uit de samenleving”
Tot slot wijst GroenLinks er in haar eerste stukje nog op dat er best wat verzet is uit de samenleving tegen kernenergie. Misschien is het vooral wensdenken van de schrijvers, want uit onderzoek blijkt dat een meerderheid voorstander is.
“Geen subsidies voor de bouw van kerncentrales in Europa”
Het tweede stukje is vooral een herhaling van zetten, maar heeft nog een kort kopje dat GroenLinks tegen subsidies is van kerncentrales. Want ze gaan voor ‘echte’ oplossingen (wat deze zijn wordt niet toegelicht).
Dit is een louter politieke keus, die voortvloeit uit haar eerdere argumenten. Ik heb denk ik inmiddels voldoende aangetoond welke problemen er zijn met deze argumenten. Maar als men tegen wat bescheiden subsidies is voor de schoonste energie die we kennen, is dat haar goed recht. Wel jammer dat ze daarmee de vooruitgang naar daadwerkelijk nul CO2 emissies frustreert.
PVDA
Het stukje van de PvdA over kernenergie is zó kort dat ik het gewoon helemaal citeer:
“Kernenergie is duurzaam noch veilig en daarmee ongeschikt voor onze toekomstige energievoorziening. Ze zorgt voor een afvalprobleem voor de komende honderdduizenden jaren, naast problemen met veiligheid en de verspreiding van kernwapens en/of kernwapentechnologie (nucleaire proliferatie). Er komen dus geen nieuwe investeringen in kerncentrales.”
Dit is een herhaling van dezelfde standpunten die we al zagen bij GroenLinks. Over kernwapens begon ik dit artikel.
SP
Ook de SP heeft een zeer summier stukje over het onderwerp geschreven:
“De SP is geen voorstander van nieuwe kerncentrales. Daar zijn wij altijd duidelijk in geweest. De overgang naar een duurzame energievoorziening staat ook bij ons centraal.
“De centrale in Borssele gaat zo snel mogelijk dicht. We zetten ons in om de kerncentrales in België snel gesloten te krijgen en onze buren te helpen bij een overstap naar alternatieve energie. We gaan werken aan een concreet actieplan voor de verwerking, opslag en eindberging van al ons nucleaire afval.”
Ook hier weer een herhaling van zetten. Wel valt op dat we voor het eerst iets horen over België. “We gaan onze buren helpen”, klinkt het. Toch is er ‘opeens’ de constatering dat België sinds de sluiting van Doel-3 en Tihange-2 veel meer CO2 uitstoot. Hoe zou dat nou komen?
Het is misschien nog goed om hier toe te voegen dat de SP sowieso geen integrale visie heeft over dit onderwerp. Zo is er wel het idee om op “zoveel mogelijk daken” zonnepanelen te leggen, maar levert dit volgens hun eigen berekeningen niet meer op dan 35 TWh, ongeveer 5% van de totale opdracht voor nul CO2. Ondertussen stapelen de voorbeelden zich op over NIMBY-acties tegen windturbines.
Laten we even duidelijk hebben hoe groot de opdracht naar nul uitstoot eigenlijk is. En deze energievraag gaat nog verdubbelen omdat ook de arme delen van de wereld in welvaart zullen stijgen!
Partij voor de Dieren
Omdat ik bij BIJ1 géén standpunt tegenkom over kernenergie, is de partij voor de dieren de laatste in dit rijtje. Ook hier niets nieuws onder de zon: dezelfde verkeerde informatie en foutieve argumenten tegen kernenergie. Wel interessant is nog kort dat ze specifiek noemen dat ze voor een systeem zijn dat (volledig?) op zon- en windenergie draait: “De Partij voor de Dieren vindt het hoog tijd voor een transitie naar een echt duurzame energievoorziening, gebaseerd op wind- en zonne-energie.”
Het is daarom nog wel even goed om hierbij stil te staan. Zon- en windenergie zijn namelijk wisselvallige vormen van energie: ze werken alleen als de zon schijnt en de wind (voldoende hard) waait. Maar dit is niet altijd zo. Voor de zon is gezien de dag/nacht-cyclus evident, maar is het misschien toch verrassend dat we maar een capaciteitsfactor halen van 8%. De capaciteitsfactor is een maat voor de productiviteit van een energiecentrale. Het is de verhouding tussen de werkelijke elektriciteitsproductie van een elektriciteitscentrale en de maximaal mogelijke (met de aanwezige elektrische infrastructuur) opbrengst in dezelfde periode.
Voor wind-op-land is dit ietsje beter met 25% en voor wind-op-zee halen we zelfs 45%. Desalniettemin hebben we als maatschappij altijd energie nodig. Zowel elektriciteit als warmte. Kortom, zon- en windenergie hebben altijd een achtervang nodig. Meestal is dit aardgas, in Duitsland is dit ook bruinkool, zowat het meest smerige spul wat je kunt verbranden.
We kunnen daarmee zonnepanelen en windturbines beter zien als brandstofbesparende apparaten. Daarmee krijgen we de uitstoot inderdaad tot op zekere hoogte omlaag, maar niet naar nul, en dat is de opdracht. Het is dus absolute noodzaak om kernenergie de ruggengraat te laten zijn die zon- en windenergie nodig hebben. Helaas is opslag namelijk ook geen realistische route om dit probleem op te lossen.
Eén dag elektriciteitsopslag kost, met de huidige prijs van zo’n $800 per kWh voor lithiumbatterijen, een astronomische €800 miljard. En met een afschrijving van tien jaar is dat elk jaar €80 miljard, en dan hebben we het niet eens over de enorme milieu-impact die zulke aantallen batterijen met zich meebrengt. Bovendien zijn er in de winter best periodes tot twee weken zonder noemenswaardige wind, een zogeheten Dunkelflaute, waar een hogedrukgebied best een gebied van een paar duizend kilometer in doorsnede lamlegt. Vang dat maar eens op…
Waarom links kernenergie zou moeten omarmen
Er zijn echter genoeg argumenten te bedenken waarom de linkse partijen toch vooral voorstander zouden moeten zijn voor kernenergie. Laten we er een paar behandelen.
Kernenergie is schoon
Dit is op meerdere manieren een waarheid als een koe. Kernenergie stoot tijdens de energieopwekking helemaal geen CO2 of andere luchtverontreiniging uit, zoals roet. Dit laatste is een belangrijk punt dat nogal eens wordt vergeten. PM2.5 vervuiling, ook wel bekend als fijnstof, is een serieus gezondheidsrisico en verantwoordelijk voor onder meer COPD en astma. Als we de uitstoot van fijnstof bij energieopwekking en industriële processen fors kunnen verlagen, gaat de levenskwaliteit voor iedereen er sowieso al op vooruit.
Voor CO2 moeten we eigenlijk naar de hele levenscyclus kijken, want hoewel de witte wolken uit een koeltoren gewoon waterdamp is, komt er toch wat CO2 uitstoot vrij bij de mijnbouw, opwerking van de uranium tot brandstof, en ook de ontmanteling van oude kerncentrales.
Desondanks is deze uitstoot zeer laag, zo blijkt uit onderzoek van zowel het IPCC als UNECE. Met 12 en 5 gram per kWh respectievelijk zit kernenergie op gelijke hoogte als de levenscyclusuitstoot van windenergie en minder dan ¼ van de levenscyclusuitstoot van zonnepanelen.
Grafiek met cijfers van het IPCC
De reden hiervoor is de enorme energiedichtheid van uranium. Ter beeldvorming bevat een trein met 120 wagons aan steenkool evenveel energie als één kilo uranium!
Kernenergie vereist nauwelijks mijnbouw
Dit brengt me meteen tot het punt dat we veel minder mijnbouw nodig hebben. Ik verwees eerder al naar de World Nuclear Association, maar ook UNECE heeft hier onderzoek naar gedaan. Elke keer blijkt dat kernenergie slechts een fractie van de grondstoffen nodig heeft die voor andere energiebronnen nodig zijn.
Daar komt bij dat inmiddels meer dan de helft van alle uranium wereldwijd wordt gedolven middels in-situ leach oftewel loogmijnbouw. Hierbij wordt een vloeistof geïnjecteerd in een ondergrondse laag rijk aan uranium. Aan de oppervlakte zie je er weinig van terug. Minder mijnbouw betekent ook dat we minder afvalstoffen hebben.
Van een loogmijn zie je bovengronds niet zoveel, bron sciencedirect.com
Kernenergie is goedkoop
Ik maakte eerder al een vereenvoudigde rekensom zodat we een beeld krijgen van de daadwerkelijke kosten van kernenergie. Dat deze zo laag ligt heeft, wederom, te maken met de enorme energiedichtheid van uranium, maar ook met de lange levensduur van een kerncentrale. De voornaamste kosten zitten aan het begin, bij de bouw, maar het verdient zich naar verloop van tijd terug. Een lange termijn blik is dus wel nodig hiervoor.
We kunnen er ook op een andere manier naar kijken, namelijk door de elektriciteitsprijzen te zien tussen landen. Als we daarbij deze lijst bekijken uit december 2022 valt bijvoorbeeld op dat Duitsland, die inmiddels bijna €500 miljard heeft geïnvesteerd in zon- en windenergie, zit op gemiddeld 56 cent per kWh voor consumenten, terwijl nucleair Frankrijk net de 20 cent aantikt. Dit is dus inclusief belastingen en dergelijke. De reden hiervoor is dat hoewel individuele zonne- en windparken goedkoop zijn aan te leggen, de infrastructuur eromheen en de achtervang óók uiteindelijk door consumenten moet worden opgehoest.
Uitzoomend naar maatschappelijke schaal is een wellicht interessant paper dit onderzoek waarin wordt gewezen dat de maatschappelijke baten van kernenergie tot acht keer hoger zijn dan de kosten. Ik noemde in deze context al eerder dat twee derde van de kosten bij Hinkley Point C te maken heeft met financieringskosten. Wat ik er niet bij zei is dat de baten voor deze financieringskosten voor een groot deel bij Britse pensioenfondsen terecht komt. Daarmee blijft het geld uiteindelijk gewoon in het VK. Een vergelijkbare constructie kunnen we ook in Nederland makkelijk gebruiken gezien het feit dat Nederlandse pensioenfondsen een van de best gevulde kassen ter wereld hebben en een investering in kernenergie voor decennia een gegarandeerd goed rendement geeft.
Kernenergie is snel
We moeten alle zeilen bijzetten om ons doel naar nul uitstoot tegen 2050 te halen. Gelukkig leent kernenergie zich hier goed voor. Dit bewijst onlangs nog de bouw van onder meer Barakah in de Verenigde Arabische Emiraten, waar vier kernreactoren van Koreaanse makelij worden gebouwd. Drie hiervan zijn inmiddels operationeel en de vierde volgt binnenkort. Deze centrale produceert dan zo’n 45 TWh aan schone stroom, het dubbele wat Nederlandse huishoudens verbruiken. En hoewel de VAE volledig nieuw is met kernenergie, hebben ze met de hulp van Koreaanse ervaring deze reactors in slechts 9 jaar weten te bouwen!
Deense windenergie doet het helemaal niet zo indrukwekkend in vergelijking met Zweedse kernenergie, bron @jenshigh twitter met data van ENS en IAEA PRIS
Noot: de gele lijn stijgt nog tot ongeveer 45 TWh, bron u/233c reddit
Kernenergie is veilig
Ik zou met een verwijzing naar de bekende statistiek van Our world in data klaar kunnen zijn, maar ik heb wel iets te mierenneuken. In de bronnen leggen ze uit waarom ze de cijfers gebruiken die ze gebruiken. Daar staat, onder het kopje over Fukushima het volgende:
“The year after the 2011 disaster, the Japanese government estimated that 573 people had died indirectly as a result of the physical and mental stress of evacuation. Since then, more rigorous assessments of increased mortality have been done, and this figure was revised to 2,313 deaths in September 2020.”
Nu bleek deze evacuatie helemaal niet nodig te zijn geweest:
“Careful scrutiny of the [mandatory evacuation] revealed that this public health intervention involved an objective completely unrelated to public health, and that disguising these policies using the reasonable and acceptable purpose of public health made it easier to justify undue restriction of individual liberty.”
Kortom, de angst voor kernenergie wordt hier op het conto geschreven van het incident bij Fukushima, en dat is niet helemaal fair. Ik zou het daarom bijstellen naar nul (misschien 1[1]), waarmee het aantal doden per TWh zit daarmee op 0,005, ver onder zonne-energie nog.
De grafiek zoals bij Our world in data, waar ze kernenergie te hoog inschatten.
Kernenergie zorgt voor geopolitieke onafhankelijkheid
Gesproken over veiligheid hebben we afgelopen winter aan den lijve mogen ondervinden dat energieleveringszekerheid een groot goed is. Onzekerheid in de levering betekent hoge energieprijzen, wat vervolgens weer werd vertaald in een enorme inflatie en daarmee ‘energiearmoede’. Dit probleem is helaas niet ondervangen met zon- en windenergie aangezien China, met weer haar eigen geopolitieke agenda, hierin een monopolistische positie heeft.
Aangezien de energiedichtheid zo hoog ligt bij kernenergie, kunnen we een centrale bouwen en alle brandstof die deze centrale ooit gaat gebruiken gewoon alvast inkopen en opslaan in een klein warenhuis. Niemand die ons in vele decennia kan chanteren.
Kernenergie geeft ruimte aan de natuur
Ook in landgebruik is kernenergie absoluut kampioen. Dit geeft ruimte voor wilde natuur om zich te ontplooien. Met name roofvogels worden slachtoffer van windturbines en ook het geluid bij het bouwen en gebruiken van een windpark op zee is niet zonder gevaar voor zeeleven. We zullen, vanwege onze haast om naar nul uitstoot te gaan, daar waarschijnlijk een stuk natuur voor moeten offeren voor een generatie of langer, maar het is ontegenzeggelijk het geval dat de kleine betonnen koepel van een kerncentrale in het niet valt hiertegen.
Kernenergie gedijt goed bij minder markt
Linkse partijen zijn over het algemeen geen groot voorstander van een vrije markt, sommige, zoals de SP, roepen zelfs op om de energiemarkt weer publiek eigendom te maken.
Nog niet zo lang geleden werden kerncentrales gesloten omdat ze niet konden concurreren tegen goedkoop aardgas in de VS. Dit wijst overigens op een centraal probleem met fossiele brandstoffen: ze zijn te goedkoop ten opzichte van andere energiebronnen. Op links vinden we hierin niet echt onze draai, getuige de “stop fossiele subsidies!” slogan van onder meer XR, welke best problematisch is, zoals Henri Bontenbal in twee stukjes behoorlijk uit de doeken deed.
De waarheid is dat energie naar alle waarschijnlijkheid duurder zal worden, zeker voor de komende decennia. Die kosten worden, zoals gesteld, vooral veroorzaakt door de randvoorwaarden van zon- en windenergie, welke bovendien elke 20 jaar of zo zullen moeten worden vervangen. Een route vooruit zou dan een eis zijn tot compensatie, via hogere lonen.
Hoe dan ook, juist als je weer terug wilt naar een NUTS-bedrijf, past kernenergie uitstekend in dat plaatje, zo bewijst de Franse EDF onder meer al vele decennia. De vraag is voorspelbaar en je kunt veel beter sturen op behoeften die niet per sé in geldprijzen zijn uit te drukken, zoals schone lucht. Kortom, menselijke behoeften kun je veel beter centraal stellen, daar waar op een markt de behoefte van geld centraal staat.
Het laat zich bovendien goed lenen voor coöperatieve vormen van eigendom. De Atoomcoöperatie pioniert hierin, maar natuurlijk kunnen kerncentrales (grote en kleine) prima voor een gemeenschap zorgen, in eigendom van die gemeenschap, onder arbeidersbeheer.
Kernenergie zorgt voor stabiele en goed georganiseerde banen in een betere (lokale) economie
Honderden, misschien zelfs een paar duizend kerncentrales biedt stabiel en goed betaald werk, dat bovendien bovengemiddeld goed is georganiseerd in vakbonden, aan honderdduizenden mensen. Bovendien creëert dit ook weer banen voor toeleveringsbedrijven en secundaire werkgelegenheid, zoals in de catering. Dit zeg ik niet alleen, maar bijvoorbeeld ook organisaties als IAEA en World Nuclear Association:
“Nuclear offers jobs with higher wages than any other energy technology, roughly 25-30% higher. But importantly, while nuclear provides jobs locally around the plant and in regional economies during construction similar to wind, during operation only nuclear provides significant and sustainable jobs to the local and regional economies”.
Kernenergie produceert zeer weinig en goed beheersbaar afval
De hoeveelheid afval is zeer gering en goed te beheren. Het is immers geen “groene smurrie” zoals we bij de Simpsons zien en het wordt ook niet in verroeste vaten gestopt die Greenpeace bij elke demonstratie meeneemt. COVRA, de Centrale Organisatie Voor Radioactief Afval, bewaart het spul zorgvuldig. Het metalen en keramische materiaal lost niet op in water en komt ook niet in de lucht terecht. Het materiaal is eigenlijk best saai.
Bovendien kunnen we dit ‘afval’ dus hergebruiken en er tot 100x meer energie uithalen middels kweekreactoren! Wie wil dat nou niet? Dan hoeven we ook voor eeuwen niks meer uit de grond te halen met mijnbouw. Het uiteindelijke afval blijft dan enkele eeuwen radioactief en we kunnen ervoor kiezen om het ondergronds te stoppen, of in COVRA te bewaren. We zijn als soort prima in staat om dat op deze termijn te doen, getuige de diverse eeuwenoude oude gebouwen om ons heen.
Hoe het kernafval bij COVRA wordt opgeslagen, bron nedbase.nl
Kernenergie stelt ons in staat om bommen op te eten
Er zijn nog steeds veel te veel kernbommen in de wereld. Gelukkig kunnen we met kernenergie, via diezelfde kweekreactoren bijvoorbeeld, die bommen ‘opeten’, althans het plutonium in de kernkoppen ervan. Hiervan hebben we met het Megatons to Megawatts programma al een voorbeeld gehad. Laten we dit doen met alle bommen die nog in Europa liggen. Kernwapens de wereld uit!
Kernenergie biedt meer dan elektriciteit
In de energietransitie zullen we uiteindelijk naast elektriciteit ook een heleboel warmte nodig hebben. Hoogwaardige warmte voor bijvoorbeeld cement-, kunstmest- en staalproductie, maar ook laagwaardige warmte voor bijvoorbeeld warmtenetten voor huishoudens en kassen. Maar denk ook aan waterstofproductie, die veel efficiënter kan worden geproduceerd via kernenergie bij hoge temperaturen. Tot slot wil ik nog het voorbeeld meegeven van ontzilting, wat een mogelijke oplossing zou kunnen zijn voor de droogte die steeds meer landen treft door klimaatverandering. We kunnen drooggevallen rivieren weer vullen en miljoenen mensen helpen.
Voor een stralende toekomst
Kernenergie biedt elektriciteit en hoogwaardige warmte – wat cruciaal is voor diverse processen in de industrie – tegen nul CO2-uitstoot, een minimaal landoppervlak, en minimale grondstoffenverbruik. Het kan de gehele energiebehoefte voor de mensheid met gemak voorzien voor vele miljoenen jaren. Slechts enkele duizenden kweekreactoren kunnen heel Europa van deze energie voorzien. Een echt gedurfde linkse politieke visie zou een oproep zijn voor een Europees Messmer Plan dat dit doel nastreeft. En ja, dat kost tijd, dus laten we óók inzetten op zon- en windenergie als overbruggingstechnologie om de nul emissiestrijd te winnen. Ja, dit zal voor de hoofdprijs zijn, maar die kosten zullen we maar moeten dragen willen we een leefbare planeet houden tegen 2050 en daarna. Maar voor 2100 kunnen we volledig op kernenergie draaien, de natuurlijke habitats herstellen die we tijdelijk opofferen voor zonneweides en windparken, en de mensheid brengen naar een hoger niveau van welvaart voor iedereen op basis van een overvloed aan schone energie.
Deel dit bericht:
Steun onze burgerbeweging met een donatie!
Nieuwsbrief
Sluit je aan!