Het partijprogramma stelt nu onomwonden dat kernenergie “duurzame energie” is en eist hervorming van de huidige wetgeving om het goedkeuringsproces voor SMR’s (kleine modulaire reactoren) te stroomlijnen. De Finse Groene Partij is de eerste groene partij die dergelijke standpunten inneemt.

“Ik ben erg blij en trots,” zei Tea Törmänen, die de conferentie als stemgerechtigd lid bijwoonde als voorzitter van een lokale afdeling van Viite, de wetenschappelijke interne groep van de partij. “Dit is een historisch moment in de geschiedenis van de groene beweging, aangezien wij de eerste groene partij ter wereld zijn die officieel het antikernenergiebeleid loslaat.”

De beslissing werd genomen tijdens het tweedaagse partijcongres van Vihreät De Gröna (Groene Partij), waaraan 400 deelnemers deelnamen die lokale partijgroepen en andere belangengroepen uit heel Finland vertegenwoordigden. 

Volgens het nieuwe standpunt is er ook steun voor licentieverlengingen voor bestaande kernreactoren. Verder gaat het licht op groen voor de vervanging van de geplande Fennovoima-centrale – die onlangs vanwege de oorlog in Oekraïne werd geannuleerd omdat de leverancier het Russische staatsbedrijf Rosatom was – door “de productie van een gelijke hoeveelheid stabiele, CO2-arme basislast-energie”.

De Finse Groene Partij heeft 20 zetels in het nationale parlement en maakt deel uit van de regeringscoalitie, met het ministerie van Buitenlandse Zaken, het ministerie van Binnenlandse Zaken en het ministerie van Milieu en Klimaat.

De partijleiders verwelkomden de verschuiving in het manifest die op de conferentie werd doorgevoerd. “Voldoende aanvoer van koolstofarme energie met een minimale ecologische voetafdruk is de sleutel tot een duurzame toekomst”, zei parlementslid Atte Harjanne tegen de Alliance for Science.

Harjanne, vice-voorzitter en fractieleider, voegde daaraan toe: “Te vaak zien we dat het debat blijft steken in het tegenover elkaar stellen van duurzame energie en kernenergie, terwijl we er eigenlijk voor moeten zorgen dat we het gebruik van fossiele brandstoffen zo snel mogelijk efficiënt terugdringen. In deze uitdaging hebben we alle duurzame instrumenten nodig: wind, zon en kernenergie. Het nieuwe beleidsprogramma van de Groenen in Finland is een goed voorbeeld van dit soort nieuw denken.”

Törmänen vertelt dat er tijdens de conferentie zeer weinig steun was voor de visies die werden geventileerd door uitgesproken tegenstanders van kernenergie. Ze legde uit dat de leden bordjes omhoog hielden – ja voor groen, paars voor nee, wit voor onthouding – om hun standpunt aan te geven. “Ik kon nauwelijks nee-stemmen zien,” herinnerde Törmänen zich. “Er was een overduidelijke, democratische afwijzing binnen de partij van anti-nucleaire uitspraken.”

De verschuiving van de Groene Partij betekent een overwinning voor de Groenen voor Wetenschap en Technologie (Viite), die in 2008 werd opgericht als een interne partijgroepering om “politieke besluitvorming te bevorderen die is gebaseerd op wetenschappelijke kennis”. Deze groep droeg binnen de partij voortdurend studies en argumenten aan om het oude standpunt over kernenergie te actualiseren. 

De verschuiving naar een pro-nucleair standpunt werd ook veroorzaakt dankzij de jongerenafdeling van de partij. De Finse afdeling van Fridays for Future, de groep die door de Zweedse klimaatactiviste Greta Thunberg is opgericht, heeft in december 2021 een verklaring afgelegd waarin zij afstand neemt van een anti-kernenergieverklaring van Greta en andere klimaatjongerenleiders.

De Finse Fridays for Future-groep schreef in reactie daarop: “Het verzet tegen kernenergie zal de toch al enorme taak om de klimaatcrisis aan te pakken bemoeilijken en vergroten.” Ze vervolgden: “Als we de opwarming van de aarde onder de 1,5 graden willen houden, hebben we alle mogelijke middelen nodig, inclusief kernenergie, om dat doel te bereiken.”

Uit de laatste opiniepeilingen in Finland blijkt onder de bevolking een ruime meerderheid voor kernenergie. Uit een peiling in 2021 blijkt dat 74 procent voor kernenergie is en slechts 18 procent tegen, de overige 8 procent is neutraal. Dit is een enorme verschuiving ten opzichte van 2011 – in de nasleep van het kernongeval in Fukushima – toen 42 procent tegen kernenergie was.

Vermoedelijk heeft Poetins aanval op Oekraïne de steun voor kernenergie versterkt, nu Europa zich haast om zich te ontdoen van zijn sterke afhankelijkheid van olie en gas uit Rusland. 

Bron: Alliance for Science, 23 mei 2022

Afbeelding: Hannu Huovila / TVO

Update: Lees ook het artikel dat Marco Visscher schreef met Tea Törmänen voor Palladium: ‘How Finland’s Green Party Chose Nuclear Power’